|
Για να κατασκευαστεί ένα ψηφιδωτό, έπρεπε πρώτα να σχεδιαστεί. Ο PICTOR IMAGINARIUS, ο ζωγράφος, το σχεδίαζε επάνω σε χαρτόνι και σημείωνε τα χρώματα που θα τοποθετούσε ο ψηφοθέτης. Το σχέδιο αυτό μεταφερόταν κατόπιν στην επιφάνεια που θα διακοσμούσε το ψηφιδωτό - τοίχο ή δάπεδό - σε σμίκρυνση ή μεγέθυνση ή ακόμα με αραίωση ή πύκνωση του θέματος, σύμφωνα με τις ανάγκες της επιφάνειας. Την εργασία αυτή εκτελούσε ο PICTORPARIETARIUS. Συχνά, εκτός από το περίγραμμα του θέματος χρωμάτιζε το υπόστρωμα, επάνω στο οποίο ο επόμενος τεχνίτης θα τοποθετούσε τις ψηφίδες. Στη συνέχεια, ο MUSIVARIUS, καλλιτέχνης ή λαϊκός τεχνίτης, εκτελούσε το ψηφιδωτό στους τοίχους, τις αψίδες και τους τρούλους και ο TESSELARIUS στα δάπεδα. Τον 4 αι. μ.X.-30l ο Διοκλητιανός με το "εδικτο" όρισε, ανάμεσα στα άλλα, την αμοιβή του κάθε τεχνίτη: Tnv υψηλότερη έπαιρνε ο PICTOR IMAGINARIUS, ο "ζωγράφος των εικόνων" που φιλοτεχνούσε το αρχικό σχέδιο 175 σεστέρσια, ο PICTOR ΡARIETARIUS 75 σεστέρσια, ενώ ο MUSIVARIUS και ο TESSEl.ARIUS αμείβονταν με 60 σεστέρσια. Με τη μεγάλη μόδα του ψηφιδωτού, όταν όλα τα κτίρια είχαν μωσαϊκή διακόσμηση, παρατηρείται η υποβάθμιση της καλλιτεχνικής του αξίας και αυτό γιατί οι MUSIVARIUS και TESSELARIUS αναλαμβάνουν μόνοι τους την εκτέλεση ψηφιδωτών, με τη βοήθεια ανειδίκευτων εργατών. Το γεγονός αυτό εξηγεί την επανάληψη των θεμάτων - οι τεχνίτες δεν είχαν τη γνώση και τη φαντασία των ζωγράφων καθώς και την προχειρότητα της εκτέλεσης - συχνά οι ανειδίκευτοι εργάτες δεν ήταν σε θέση να εκτελούν σωστά το έργο. Τα πρώτα και αρχαιότερα ψηφιδωτά είναι του δαπέδου. Στην αρχή οι ψηφοθέτες με λίγα χρώματα στη διάθεση τους και μη γνωρίζοντας σε βάθος τα υλικά που χρησιμοποιούσαν, κατασκεύαζαν ψηφιδωτά απλά με γεωμετρικά σχέδια. Με τα χρόνια ενώ εξελίσσεται η τέχνη του ψηφιδωτού ανακαλύπτουν καινούργια υλικά και χρώματα χρησιμοποιώντας τα μάρμαρα. Έτσι τους δίνεται η δυνατότητα να περάσουν από τις απλές συνθέσεις, σε πιο πολύπλοκες. Οι Λατίνοι, Βιτρούβιος (De Arhitectura, ΥΙΙ,Ι) και Πλίνιος (Η. N.XXXVI), 186) είναι οι πρώτοι που μας περιγράφουνε την τεχνική των ψηφιδωτών. Ο Βιτρούβιος μας λέει λοιπόν, ότι η προπαρασκευή του εδάφους και η κατασκευή των ψηφιδωτών γινόταν ως εξής: σκάβουνε το έδαφος από 0,50 εκ. έως 1 μέτρο. Μετά το βρέχουνε και το κτυπούν ώστε να γίνει στερεό (να κάτσει) και μετά το αλφαδιάζουνε. Στη συνέχεια τοποθετούν πέτρες χοντρές ή χαλίκια μεγάλα ποταμίσια ή θαλασσινά με πολλή προσοχή. Επάνω από αυτό το στρώμα βάζουν ένα δεύτερο από σπασμένο χοντρό κεραμίδι με ένα είδος θηραϊκής γης που κυμαίνεται από 7-8 εκ. Ακολουθεί ένα τρίτο στρώμα 2-5 εκ. από ασβέστη καλά σβησμένο το λιγότερο 2 χρόνων, μαρμαρόσκονη, θηραϊκή γη, κεραμιδόσκονη, που σκέπαζε τα προηγούμενα. Τέλος. ένα τέταρτο στρώμα 5-12 εκ. που περιείχε 1/ 4 ασβέστη, και αυτός καλά σβησμένος και 3 / 4 τριμμένο ψιλό κεραμίδι, αποτελούσε το υπόστρωμα του τελευταίου πέμπτου στρώματος που δεχότανε τις ψηφίδες. Tο στρώμα αυτό καλά αλφαδιασμένο περιείχε λεπτή άμμο, ασβέστη και καλής ποιότητας μαρμαρόσκονη. Το πάχος του ήταν 2-3 εκ. Για την τεχνική των ελληνικών ψηφιδωτών δεν έχουμε γραπτές μαρτυρίες. Από τα ευρήματα όμως ξέρουμε ότι για τα ψηφιδωτά δάπεδα έσκαβαν το έδαφος l μ. περίπου το σταθεροποιούσαν, γέμιζαν το λάκκο με λάσπη ανακατεμένη με χαλίκια και από πάνω έστρωναν κεραμίδια (συνήθως καμπυλόσχημα). Κατόπιν έβαζαν ένα στρώμα 15 εκ. λάσπη από ασβέστη, άμμο, θηραϊκή γη πολλές φορές και στάχτη, το αλφαδιάζανε και τοποθετούσανε επάνω του τις ψηφίδες. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η κατασκευή του υποστρώματος και της υποδομής διαφέρει πολλές φορές τόσο χρονικά όσο και γεωγραφικά Σε δάπεδα που συντήρησε ο γράφων στην Ελλάδα, κυρίως της Ρωμαϊκής εποχής, βρέθηκε τρίτο στρώμα από τις ψηφίδες προς τα κάτω κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από κογχύλια (πορφύρες). Επίσης πάλι στη Ρωμαϊκή κατοχή, το στρώμα που ήτανε οι ψηφίδες, πάχους 2 εκ. περίπου, ήτανε κατευθείαν ριγμένο επάνω στα βότσαλα που αποτελούσανε το υπόστρωμα. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις (Ελληνικά ψηφιδωτά) αμέσως πάνω από την αλφαδιασμένη γη βρέθηκε το πρώτο στρώμα να είναι από άμμο. Το ψηφιδωτό, "τέχνη υπομονής", είναι η τέχνη της αιώνιας ζωγραφικής και επιζεί χάρη στα υλικά του. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, το κύριο υλικό του ψηφιδωτού είναι η πέτρα, η οποία χρησιμοποιήθηκε στη φυσική της κατάσταση: θαλάσσιο ή ποταμίσιο βότσαλο. Κατόπιν κομμένη σε μικρούς κύβους. Οι τεχνίτες χρησιμοποίησαν πολύ τα μάρμαρα για τους πλούσιους χρωματισμούς τους και επειδή κόβονται σχετικά εύκολα (σύμφωνα με την κλίμακα σκληρότητας του MOHS, ο ασβεστίτης έχει σκληρότητα 3, οι σκληρές λεγόμενες πέτρες 6). Όταν τα φυσικά πετρώματα που έβρισκαν οι τεχνίτες δεν είχαν πλούσια χρώματα, κατέφευγαν στον τεχνητό τους χρωματισμό. Γνωρίζοντας οξειδώσεις που προκαλούνται στα πετρώματα από την υψηλή θερμοκρασία, κατάφερναν να φτιάχνουν χρώματα και αποχρώσεις. Άλλες μέθοδοι τεχνητού χρωματισμού ήταν η εμβάπτιση των λευκών, μαρμάρων σε βραστά ελαιώδη υγρά με χρώμα. Οι περίτεχνες συνθέσεις περιείχαν συχνά ημιπολύτιμους λίθους, φίλντισι, κοράλι και άλλα υλικά. Στα εντοίχια ψηφιδωτά βλέπουμε τη χρήση υαλόμαζας. Tο εύθραυστο αυτό υλικό είναι ανθεκτικό στο νερό και στις δυσμενείς ατμοσφαιρικές συνθήκες, γι' αυτό χρησιμοποιήθηκε και σε συντριβάνια. Με υαλόμαζα, σε μορφή λεπτής γυάλινης πλάκας, φιλoτεχνήθηκαν και έργα με την τεχνική του OPUS SECTILE. Ωραιότατα τέτοια "πανώ" υπάρχουν στο Μουσείο της Ισθμίας, κοντά στην Κόρινθο. Με την ίδρυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας παρατηρείται μία νέα άνθιση της τέχνης του ψηφιδωτού. Νέες μέθοδοι και τεχνικές εφευρίσκονται. Ψηφίδες πολύχρωμες, με νερά, με σπάνια χρώματα και υλικά κατασκευάζονται. Η κατάκτηση όμως του Βυζαντίου από τους Λατίνους (1204) φέρνει τους υαλοκατασκευαστές στη Βενετία, όπου δημιουργούνται τα πρώτα βενετσιάνικα εργοστάσια κατασκευής υαλόμαζας. Τον 14ο αιώνα οι φούρνοι του Μουράνο, στη Βενετία, αρχίζουν την παραγωγή σμάλτου. Στην ελληνική παλέτα, που αποτελούσαν δύο τόνοι κόκκινου, πέντε μπλε, άσπρο, κίτρινο, λίγα πράσινα και λίγα ουδέτερα χρώματα, προσθέτονται το βαθύ κίτρινοπορτόκαλο, το βαθύ κόκκινο και το πορφυρό. Τον 15ο αιώνα ο πιο φημισμένος παραγωγός γυαλιού, ο Μιχαήλ Τζιαμπόνο, κατασκευάζει υαλόμαζα σε δύο στρώματά διαφορετικού χρώματος, εγκαινιάζοντας έτσι μια νέα εποχή στην τεχνική του σμάλτου, με δυνατότητες απεριόριστης χρωματικής εκμετάλλευσης. Οι χρυσές ψηφίδες, που θαυμάζουμε κυρίως στα εντοίχια ψηφιδωτά, υπάρχουν σε ελάχιστα ψηφιδωτά δαπέδου. Ένα παράδειγμα βρίσκεται στην Ακυληία της Ιταλίας, στη via AUGUSTA, κοντά στη βασιλική του Επισκόπου Θεοδώρου, όπου εικονίζεται ο Καλός Ποιμήν. Στο δεξί του χέρι κρατά την ποιμενική ράβδο που τονίζεται χάρη στις χρυσές ψηφίδες που την συνθέτουν. Είναι πιθανό οι χρυσές ψηφίδες να πρωτοχρησιμοποιήθηκαν από τους πρώτους Χριστιανούς, γιατί βρέθηκαν τοποθετημένες στο ασβεστοκονίαμα που έκλεινε τους τάφους στις κατακόμβες του 3ου και 4ου αιώνα στη Ρώμη. Η κατασκευή της χρυσής ψηφίδας είναι αρκετά περίπλοκη : Πάνω σε ένα στρώμα γυαλί απλώνεται κόλλα, επάνω στην οποία ακουμπά ένα φύλλο χρυσού, αυτό με τη σειρά του επικαλύπτεται από ένα λεπτότατο στρώμα γυαλιού. Άλλος τρόπος κατασκευής χρυσής ψηφίδας, που εφάρμοσαν οι Βυζαντινοί: Πάνω σε ένα στρώμα γυαλί τοποθετούσαν φύλλο χρυσού και το σκέπαζαν με κονιορτοποιημένο γυαλί, κατόπιν το έβαζαν στο φούρνο. Το κονιορτοποιημένο γυαλί έλειωνε, δημιουργώντας ένα στρώμα λεπτότατου γυαλιού αρκετά καλά κολλημένο επάνω στο χρυσό. Συχνά όμως μπορούμε να δούμε σε ψηφιδωτά που έχουν σωθεί, το επάνω στρώμα του γυαλιού να έχει ξεκολλήσει, αφήνοντας εκτεθειμένη τη χρυσή επιφάνεια που αλλοιώνεται. Τον 15ο αιώνα, στη Βενετία, κατασκευάστηκαν πολύ ανθεκτικές χρυσές ψηφίδες : Γυαλί και χρυσός συνδυάζονται σε υγρή κατάσταση έτσι ώστε να έχουν τέλεια επαφή, ομοιόμορφο πάχος και μεγάλη αντοχή. Το 1881 ο Λορέντζο Ράντι, τεχνίτης από το Mουράνo, έφτιαξε ασημένιες ψηφίδες, όπου αντί να χρησιμοποιήσει ασήμι όπως έκαναν οι Βυζαντινοί, χρησιμοποίησε πλατίνα. Επίσης ποίκιλλε το χρώμα του κάτω στρώματος γυαλιού με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει διάφορα χρώματα και τόνους χρυσού και ασημένιου (πράσινο, κίτρινο, μπλε και μαύρο για μεγαλύτερη ανταύγεια του χρυσού). Σήμερα οι χρυσές και αργυρές ψηφίδες περιέχουν αντίστοιχα νικέλιο, τσίγκο και χαλκό. Οι γνώμες των ειδικών είναι διχασμένες σχετικά με την προέλευση του ψηφιδωτού. Άλλοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από την ανατολή (Μεσοποταμία) και άλλοι από την Ελλάδα (Κρήτη). Οι. μελετητές που υποστηρίζουν την προέλευση του ψηφιδωτού στην Ελλάδα λένε ότι, η παραλληλόγραμμη σανίδα με τη φορητή παράσταση που βρέθηκε στην Ουρ (πόλη της Σουμερίας) και οι κώνοι από ψημένη άργιλο μπηγμένοι στους τοίχους με τη βάση τους προς το θεατή χρωματισμένη με διαφορετικά χρώματα, τα υαλοποιημένα πλακάκια που στόλιζαν τους τοίχους των Αιγυπτιακών κτιρίων, μπορεί να ήταν "ψηφιδωτά". Αλλά με τα ψηφιδωτά στον Ελληνικό χώρο δεν υπάρχει τίποτα το κοινό σαν τέχνη, αλλά ούτε και σαν καλλιτεχνική έκφραση. Επίσης σωστό θα ήταν να αναφέρουμε την ομοιότητα καταγωγής των δαπέδων με πέτρες κομμένες, από ποταμίσια ή θαλασσινά βότσαλα. Με τα δάπεδα αυτά θα μπορούσαμε να φτάσουμε στα παλαιότερα ψηφιδωτά, όχι της ανατολής, αλλά του ελληνικού χώρου, και ειδικά της Κρήτης, όπως αναφέραμε και παραπάνω, συγκεκριμένα από την προανακτορική Εποχή δια μέσου του μινωϊκού πολιτισμού. Τεχνική που στην Κρήτη όπως και στην υπόλοιπη Ανατολική Μεσόγειο είχε πλατιά εφαρμογή στις αυλές μέχρι τις ημέρες μας. Τα πρωτογονα αυτά ψηφιδωτά που ξεκινήσανε τελείως απλά, με λάσπη ανακατεμένη με χαλίκια (ανασκαφές Σαντορίνης) και φτάσανε μέχρι τα ωραιότερα παραδείγματα των ψηφιδωτών με βότσαλα του IV αιώνα της Σικυώνας. Κατά τη γνώμη μας αυτά τα ψηφιδωτά, σαν τέχνη, τεχνολογία και καλλιτεχνική έκφραση είναι καθαρά ελληνικά. Λέγοντας ψηφιδωτό εννοούμε, συνήθως, μια αρχιτεκτονική επιφάνεια - δάπεδο, τοίχο, οροφή - που καλύπτεται από ένα διακοσμητικό στρώμα αποτελούμενο από ψηφίδες. Οι ψηφίδες αυτές μπορεί να είναι από φυσικά υλικά - πέτρες, μάρμαρα, φίλvτισι, κοράλι, ημιπολύτιμους λίθους, κόκαλο, κοχύλια κ.α. - ή από κατασκευασμένα υλικά (κεραμίδι, υαλόμαζα, γυαλί, σμάλτο κ.α.). Οι ψηφίδες, ή τα πετραδάκια αυτά, είναι στερεωμένες πάνω στην επιφάνεια που διακοσμούν με τη βοήθεια κονιάματος, είδος λάσπης. Ο όρος μωσαϊκό που είναι συνώνυμος του όρου ψηφιδωτό εμφανίζεται για πρώτη φορά σε λατινικά κείμενα, πολύ αργά και με ακρίβεια στο "Scriptores Historiae Augustai" ενός από τους συγγραφείς της Αυγουστιανής Ιστορίας τον SPARTIANOUS. H ονομασία μωσαϊκό κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από την ελληνική λέξη Μούσα και πιο συγκεκριμένα ίσως συνδέεται με μια ιερή σπηλιά σε προάστιο της Ρώμης αφιερωμένη στις Μούσες διακοσμημένη με ψηφιδωτά. Το ψηφιδωτό δάπεδο στα λατινικά λεγότανε "pavimentum tesseris structum" και στα ελληνικά βρίσκουμε τους όρους «δάπεδον... εν αβακίσκοις συγκείμενον εκ παντίων λίθων» (Αθηναίος, Δείπνος, 5,207) ή «έδαφος εκ ψήφων πολυτελών συγκείσθαι», «εκ ψήφων γέγραπται» κλπ. Ο τεχνίτης που έφτιαχνε τα ψηφιδωτά λεγόταν ψηφοθέτης ή κυβευτής. Στα λατινικά γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στον ψηφοθέτη δαπέδων δηλ. τον tesselarius, teserarios ή tesselator, και τον τεχνίτη που έφτιαχνε τα εντοίχεια ψηφιδωτά, musivarius, museiarius ή musearius. Παραδίνονται μαθήματα ΨΗΦΙΔΩΤΟΥΕγγραφές καθημερινά Δευτέρα – Παρασκευή από Υπεύθυνος: Εμμανουήλ Ρουκούδης
Έναρξη μαθημάτων 19 Οκτωβρίου 2015 Κόστος μαθημάτων 25€ Δεν υπάρχει εγγραφή Εμμανουήλ Ρουκούδης
Σήμερα διατηρώ εργαστήριο Συντήρησης Έργων Τέχνης, Αγιογραφίας και Ψηφιδωτού στο Ρέθυμνο. Επίσης παραδίδω μαθήματα ψηφιδωτού στο εργαστήριο μου στην Επιμενίδου Μαρούλη 14 & Καστρινάκη γωνία στο Ρέθυμνο. Έργα μου βρίσκονται σε ιερούς ναούς μοναστήρια και ιδιωτικές συλλογές. Ως νέος δημιουργός αναζητώ ερευνώ και μελετώ τα υλικά και την τεχνική των παλαιών μαΐστρων της βυζαντινής τέχνης. Με σεβασμό στην παράδοση και με το δικό μου καλλιτεχνικό στίγμα παρουσιάζω έργα που διακρίνονται για την θρησκευτική τους κατάνυξη και την ιερότητα των προσώπων Επαγγελματική Εμπειρία : Εκτέλεσα την πρακτική μου εξάσκηση ως Συντηρητής Έργων Τέχνης στην ΙΓ΄ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ηρακλείου τη χρονική περίοδο από Απρίλιο 2002 έως Σεπτέμβριο 2002. Εργάστηκα ως Συντηρητής Έργων Τέχνης στην ΚΗ΄ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων τη χρονική περίοδο Μάιο 2003 έως Ιούλιο 2005. Εναρξη της ελέυθερης επαγγελματικης μου δραστηριοτητας μου στο Σπήλι του Αγ. Βασιλείου, Ρέθυμνο τον Νοέμβριο του 2005. Σήμερα διατηρώ εργαστήριο Συντήρησης Έργων Τέχνης, Αγιογραφίας και Ψηφιδωτού στο Ρέθυμνο. Επίσης παραδίδω μαθήματα ψηφιδωτού στο εργαστήριο μου στο Ρέθυμνο. Έναρξη λειτουργίας 2010 Έναρξη λειτουργίας του εργαστηρίου Αγιογραφίας - Ψηφιδογραφίας και Συντήρησης Έργων Τέχνης το 2005. Έργα που έχουμε αναλάβει :
Εργάστηκα ως Συντηρητής Έργων Τέχνης στην ΚΗ΄ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων τη χρονική περίοδο Μάιο 2003 έως Ιούλιο 2005. Μνημεία που έχω εργαστεί :
Σεμινάρια :
Εκθέσεις :
Συστάσεις : Συστάσεις για μένα μπορείτε να λάβετε από την Ι. Μ. Λάμπης, Συβρίτου & Σφακίων (τηλ. 28320-22133), απο την Ι. Μ. Ρεθύμνου & Αυλοποτάμου (2831022415) από το Ι. Μ. Πρέβελη(τηλ. 2832031246) και από την ΙΓ΄ & ΚΗ΄ Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (τηλ. 2831023653)
Περιηγηθείτε στον διαδικτυακό μας τόπο και δείτε παραδείγματα της δουλείας μας. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας τηλεφωνικά ή μέσω email. Τα στοιχεία επικοινωνίας και τη φόρμα αποστολής email θα τα βρείτε ΕΔΩ. Καθαρίζουμε εκκλησιαστικά σκεύη από χρυσό, ασήμι, μπρούτζο κλπ., όπως δισκοπότηρα, αρτοφόρια σταυρούς, κανδήλια, πολυέλαιους, μανουάλια κλπ. Ο καθαρισμός πραγματοποιείται με ιδιαίτερη φροντίδα, υπευθυνότητα και με σεβασμό στην ιερότητα των λειτουργικών αντικειμένων. Παραλαμβάνουμε τα αντικείμενα για καθαρισμό ή για συντήρηση και εγγυόμαστε για την ασφαλή μεταφορά τους στο εργαστήριο μας και την επιστροφή στην ενορία σας , δωρεάν, με συνέπεια και υπευθυνότητα των εργασιών μας. Όλες οι επεμβάσεις συνοδεύονται από φωτογραφική τεκμηρίωση, στο αρχικό, στο ενδιάμεσο και τελικό στάδιο. Όλα καταγράφονται σε δελτίο συντήρησης για την πλήρη κατανόηση και διαύγεια των διαδικασιών. Με το πέρας των εργασιών θα σας παραδοθούν γραπτός οι εργασίες που έγιναν και το φωτογραφικό υλικό σε ψηφιακό δίσκο. Αναλαμβάνουμε τον καθαρισμό μεταλλικών αντικειμένων από χρυσό, ασήμι, μπρούτζο κλπ όπως πολυελαίους, καντήλια, μανουάλια, εξαπτέρυγα, κοσμήματα κτλ. Καθαρίσουμε με φροντίδα και υπευθυνότητα την συλλογή σας από ασημικά πιάτα, δίσκους, ποτήρια μαχαιροπήρουνα κηροπήγια, λαμπατέρ, ρολόγια και κάθε μεταλλικό αντικείμενο που έχει ιδιαίτερη αξία για εσάς. Όλες οι επεμβάσεις συνοδεύονται από φωτογραφική τεκμηρίωση, στο αρχικό, στο ενδιάμεσο και τελικό στάδιο. Όλα καταγράφονται σε δελτίο συντήρησης για την πλήρη κατανόηση και διαύγεια των διαδικασιών. Με το πέρας των εργασιών θα σας παραδοθούν γραπτός οι εργασίες που έγιναν και το φωτογραφικό υλικό σε ψηφιακό δίσκο. |
Έχουμε μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή και συντήρηση τοιχογραφιών, ψηφιδωτών και εικόνων. Τυχαία Εργασία
Τελευταία Ενημέρωση |
Γεννήθηκα στο Ηράκλειο Κρήτης στης 26 Νοεμβρίου 1976. Είμαι ο πρωτότοκος γιος του Γεωργίου και της Μανελίτσας Ρουκούδη και κατάγομε από τον Φουρφουρά του Δ. Αμαρίου Ρεθύμνης. Αποφοίτησα από την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης και της Συντήρησης Έργων Τέχνης των κρατικών ΙΕΚ. Έχω παρακολουθήσει μαθήματα ελευθέρου σχεδίου και αγιογραφίας στο Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών του Αγ. Τίτου Ηρακλείου. Έχω παρακολουθήσει μαθήματα δημιουργίας ψηφιδωτού και έχω διδάξει στο Κέντρο Νέων του Δ. Ηρακλείου. Εργάστηκα για δυόμιση χρόνια περίπου στην 13Η και 28Η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ηρακλείου και Ρεθύμνου αντίστοιχα.
Καλωσήρθατε στον διαδικτυακό τόπο του Εμμανουήλ Ρουκούδη, Αγιογράφου - Ψηφιδωγράφου, Τεχνικού Συντήρησης Έργων Τέχνης. Κατασκευάζουμε και συντηρούμε εικόνες, ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. Η μεγάλη εμπειρία και η υπευθυνότητα που μας δακρίνει εγγυούνται ποιοτική εργασία και άψογο αποτέλεσμα σε κάθε είδους παρέμβαση σχετικά με την κατασκεύη και συντήρηση Έργων Τέχνης.